Vuur fascineert mensen al duizenden jaren, maar wat is vuur nou eigenlijk? Je kunt vuur horen, zien, voelen, ruiken en beleven, maar toch is vuur meer een fenomeen dan een object. Is vuur een vaste stof, vloeistof of een gas?
Gas
Vuur is overduidelijk geen vaste stof of een vloeistof. Gezien de manier waarop vuur zich met de lucht mengt, zou je denken dat het het meest op een gas lijkt. Toch is er één groot verschil. Gassen kunnen namelijk oneindig hun vorm behouden. Dat betekent dat ze dus oneindig in dezelfde staat kunnen verkeren. Vuur is echter iets dat uitbrandt en niet altijd in dezelfde vorm bestaat. Ook leer je bij onze cursussen dat gassen brandbaar zijn; Vuur is dus ook niet hetzelfde als een gas.
Vierde stof
Er is nog een vierde stof; plasma. Een vierde staat waar atomen hun elektonen kwijtraken. Plasma bestaat niet in een stabiele staat op aarde en kan dus van staat veranderen. Plasma ontstaat wanneer een gas wordt blootgesteld aan een elektrisch veld of temperaturen tussen de 1.000 > 10.000. Een voorbeeld van een plasma dat veel op de aarde voorkomt is bliksem.
Toch is vuur ook niet helemaal in de categorie plasma in te delen. Zelfs de heetste vuren raken uiteindelijk gedoofd doordat het brandbare materiaal of de zuurstof op raakt. Ook brandt papier bij ~233 graden Celsius, brandt hout bij ~240 graden Celsius en branden lucifers al bij ~170 graden Celsius. Vuur kan dus ook bij een te lage ontbrandingstemperatuur ontstaan om plasma te heten.
Wat gebeurt er precies?
Logisch gezien moet vuur toch in te delen zijn bij één van de vier stoffen? Iedereen heeft wel eens bij een kampvuur gezeten en het vuur geroken, gevoeld en gehoord.
Wanneer hout ontbrandt komen er door afbraak van de celwanden suikers en andere moleculen in lucht. Het hout reageert met zuurstof en creëert koolstofdioxide en waterstof. Zo krijg je rook en de typische verbrande geur. Doordat het water dat door het hout wordt vastgehouden uitbreidt, splijt het hout en hoor je het typische gekraak van vlammen.
Ontbranding zorgt voor licht-uitstotende moleculen die licht afgeven als ze worden verwarmd. Het licht aan de temperatuur en aan het soort stof wat voor licht dit is. Over het algemeen zijn vlammen geel-oranje. Hetere vlammen worden blauw van kleur en bepaalde chemische reacties kunnen er voor zorgen dat een vlam bijvoorbeeld paars of groen brandt.
De vorm van de vlam heeft te maken met de zwaartekracht, die er voor zorgt dat warme lucht opstijgt. Hierdoor loopt het vuur van beneden naar boven dunner af en kan een grote vlam aan de bovenkant losse kolommen krijgen. Op planeten met een hele andere zwaartekracht ziet vuur er ook heel anders uit.
Beleving van de zintuigen
Vuur is dus niet precies één soort iets dat in een bepaalde toestand verkeert, maar meer een samenloop van bepaalde elementen. Vuur is niet in te delen als zijnde een stof, maar doordat de zintuigen zo worden aangesproken ontstaat er een ervaring waarvan wij mensen verwachten dat het een stof zou zijn.
Vuur is een beleving van de zintuigen door een chemische reactie die er ontstaat door de verbranding.